Beste Talitha, ik heb altijd al een wisselvallend seksleven gehad. Soms periodes van relaties of losse contacten, dan weer periodes waarbij het op een laag pitje staat. Genieten van seks is echter altijd wat moeilijk voor mij geweest. Al lange tijd ervaar ik in meer of mindere mate pijn tijdens de seks. Ik vind dit een moeilijk onderwerp om voor naar de huisarts te gaan, mede doordat het vaak gezien wordt als iets dat alleen bij vrouwen voorkomt. Ik schaam me en vrees dat er met mij iets mis is. Komt pijn tijdens de seks ook voor bij mannen, en zo ja, wat kan ik daar dan aan doen?
– Jorrit, 41 jaar
Beste Jorrit,
Hoewel pijn bij het vrijen – met een lastig woord ook wel dyspareunie genoemd – vaak voorkomt bij vrouwen, kunnen mannen net zo goed pijnklachten ervaren tijdens of na de seks. Sterker nog, bijna één op de tien mannen schijnt wel eens pijn te ervaren tijdens het vrijen. Hieronder vallen alle soorten pijn die een man tijdens seksuele activiteit kan voelen, zoals tijdens het penetreren van zijn partner als wanneer de man in kwestie zelf gepenetreerd wordt.
Toch wordt in onze samenleving pijn tijdens seksuele activiteit vaak als een vrouwelijk probleem beschouwd. Dit vooroordeel kan mannen ontmoedigen om openlijk te praten over hun ervaringen met pijn tijdens het vrijen. Dit kan vervolgens weer leiden tot een gebrek aan bewustzijn, kennis en begrip, waardoor mannen zich geremd kunnen voelen hier gepaste oplossingen voor te zoeken.
Oorzaken van pijn tijdens de seks bij mannen
Een van de meest voorkomende vormen van pijn tijdens de seks bij mannen is ‘penetratieve dyspareunie’. Dit verwijst naar pijn die optreedt wanneer de penis de vagina, anus of mond binnengaat. Mogelijke oorzaken hiervan zijn onder andere:
- Te kort toompje hebben. Dit is de aanhechting van de voorhuid met de eikel. Als deze te kort is, kan de voorhuid niet goed naar achteren – over de eikel – geschoven worden. Raadpleeg dan jouw huisarts. Met een relatief eenvoudige ingreep kan het worden verholpen.
- Vernauwde voorhuid. Dit wordt ook wel fimosis genoemd. Door de nauwte lukt het niet goed om de voorhuid (volledig) over de eikel te krijgen. Bij penetratie kunnen scheurtjes ontstaan, dat vervolgens de pijn kan verklaren. Soms kunnen infecties acute fimosis veroorzaken. Met regelmatig voorzichtig masturberen train je de voorhuid en rek je het wat op, zodat de voorhuid op den duur makkelijker over de eikel schuift. Bij aanhoudende klachten dien je jouw huisarts te raadplegen.
- Geïrriteerde eikel. De eikel is een gevoelige spot van de mannelijke genitalia. Bij penetratie is de juiste wrijving essentieel. Droogte (vaginaal of anaal) of te veel spanning op het bekken bij de partner kunnen zorgen voor een onprettige of pijnlijke stimulatie van de eikel, waarbij deze geïrriteerd raakt.
- Overgevoelige eikel. Sommige mannen hebben van nature een overgevoelige eikel. Regelmatige blootstelling kan de eikel minder gevoelig maken. Overgevoeligheid is ook het gevolg van stress, waarbij het stresshormoon cortisol zorgt voor een toename van de gevoeligheid van de eikel.
- Kromstand van de penis. De ziekte van Peyronie is een aandoening waarbij de penis door littekenweefselvorming krom trekt. In extreme gevallen kan dit een pijnlijke erectie en/of pijnlijke penetratie veroorzaken.
- Infectie of soa. Een veelvoorkomende infectie die pijn aan de eikel veroorzaakt, is balanitis. Ook sommige soa’s kunnen leiden tot penetratieve dyspareunie.
- Prostaatproblemen.
Wist je dat… mannen met een besneden penis doorgaans een minder gevoelige eikel hebben?
Overige vormen van pijn tijdens de seks bij mannen
Naast pijn die optreedt bij penis- of eikelstimulatie door penetratie, kunnen mannen ook op andere manieren pijn ervaren tijdens seksuele activiteit. Zo is het fenomeen ‘blue balls’ hebben niet geheel onbekend. Dit treedt op wanneer de penis voor langere tijd in erectie blijft en een orgasme uitblijft. Hierdoor komt vele druk op het bekken te staan, wat pijn in het bekken of in de penis kan veroorzaken. De pijn kan verholpen worden door te stoppen met stimulatie, zodat de penis weer slap wordt, of door klaar te komen.
Let op! De bekkenbodemspieren spelen een belangrijke rol bij het seksueel functioneren. Te veel spanning op het bekken kan zorgen voor genitale pijn.
Naast blauwe ballen kunnen mannen tevens ongemakken ervaren wanneer zij anale seks ontvangen. Anale stimulatie dient sowieso goed voorbereid te zijn. Een uitgebreid voorspel zorgt voor voldoende ontspanning van de kringspier. Tevens is het gebruik van glijmiddel essentieel, aangezien de anus van nature geen vocht aanmaakt om wrijving soepel te maken. Te veel spanning en te weinig glijmiddel bij anale seks kan leiden tot pijnlijke penetratie, met kans op anale scheurtjes.
Tips tegen pijn bij het vrijen
- Maak tijd en heb aandacht voor een uitgebreid voorspel. Zo geef je jezelf en je partner voldoende kans om volledig te ontspannen en opgewonden te raken.
- Maak in uiterste gevallen gebruik van glijmiddel om de penetratie zo soepel en comfortabel mogelijk te maken.
- Verzorg je penis goed: reinig de penis enkel met wat water onder de douche, door de voorhuid wat naar achter te trekken. Te grondige reiniging werkt averechts!
- Zorg goed voor jezelf, zowel fysiek als mentaal.
- Raadpleeg je arts bij aanhoudende pijn en in geval van blijvende fimosis, vermoedens van een kromstand van de penis of een te kort toompje.
- Bescherm jezelf tegen soa’s tijdens onbeschermde seks.
Heb jij ook een vraag over seksualiteit? Vul dan mijn contactformulier in of laat hieronder een reactie achter. Ik beantwoord hem dan zo spoedig mogelijk.
