Gelukkig zijn in een relatie met iemand van wie je houdt is voor veel mensen een belangrijk streven in het leven. En dat is ook niet zo gek, want een liefdevolle relatie kan ons veel geven. Een gevoel van veiligheid, steun, verbinding. Lichamelijke en psychische intimiteit. Uitdaging en inspiratie. Troost in moeilijke tijden. Of juist het geluk van het delen van de mooie momenten in het leven.
Als je dus eenmaal iemand gevonden hebt waarmee je zo’n liefdevolle relatie hebt opgebouwd, is het logisch dat je deze relatie wil koesteren. Dat je er zo goed mogelijk voor wil zorgen en wil voorkomen dat de relatie op de klippen loopt. Als seksuoloog ben ik in mijn praktijk veel bezig met wat een relatie spannend, leuk en vervullend maakt, maar word ik ook dagelijks geconfronteerd met de meest voorkomende valkuilen in een relatie. En, spoiler: deze hebben vaak meer te maken met wat er níet is, dan met wat er wel is.
Mijn partner wil ineens geen seks meer. Moet ik mij zorgen maken over de relatie?
Valkuil 1: gebrek aan communicatie
Communicatie: het is jammer dat het zo’n saai woord is, want het is misschien wel hét belangrijkste ingrediënt voor iedere succesvolle relatie. En het betekent eigenlijk niets meer en niets minder dat je op een heldere en respectvolle manier met elkaar kunt delen weten wat je voelt, denkt en doet (en waarom) en dat je naar elkaar luistert met de intentie om elkaar beter te leren begrijpen. Communicatie is de sleutel tot de oplossing van conflicten en tot het kweken van verbondenheid en begrip.
Als de communicatie ontbreekt of spaak loopt, dan is het alsof de verbinding hapert en kan er verwarring en onbegrip ontstaan. Waar goede communicatie ontbreekt ontstaat ruimte om elkaar verkeerd te interpreteren, om problemen te laten escaleren en irritaties te laten doorsudderen. Maar als je je samen met je partner oefent in open en respectvolle communicatie, dan breng je als het ware iedere dag een nieuw laagje smeerolie in de machinerie van jullie relatie aan. En je zal verstelt staan van hoe soepel het daardoor op den duur kan gaan lopen.
Valkuil 2: een gebrek aan vertrouwen
Het komt te voet en het gaat te paard, zeggen ze wel eens: vertrouwen. Daarmee wordt bedoeld dat je vertrouwen langzaam opgebouwd, maar dat het in één klap verdwenen kan zijn als het opgebouwde vertrouwen wordt geschaad. Iedereen bij wie wel eens het vertrouwen is geschaad, zal hebben ervaren hoe essentieel het is voor een relatie. Vertrouwen maakt dat je weet wat je aan de ander hebt, dat je voelt dat je op de ander kan rekenen en dat je je kwetsbaar op kan stellen, omdat je weet dat hier geen misbruik van wordt gemaakt. Vertrouwen is in een relatie het vangnet dat ervoor zorgt dat je ruimte voelt om je angsten en onzekerheden los te laten, zodat je vrij en zelfverzekerd kunt zijn in het samenzijn.
“Vertrouwen wordt langzaam opgebouwd, maar kan ook in één klap verdwenen zijn als het opgebouwde vertouwen wordt geschaad.”
Als er geen vertrouwen is, dan ontbreekt dat vangnet en hebben allerlei relatie-onruststokers vrij spel: onzekerheid, jaloezie, wantrouwen, paranoia, verbetenheid, bitterheid. Wanneer vertrouwen ontbreekt, ontstaan er niet alleen snel kleine ruzies die eigenlijk altijd over één veel groter ding gaan (namelijk het gebrek aan vertrouwen), maar het fundament waarop je aan een oplossing voor de conflicten kunt bouwen ontbreekt ook.
Vertrouwen kun je gelukkig bijna altijd opbouwen, zoals je een huis bouwt, steen voor steen. Door open en eerlijk te zijn naar elkaar. Door elkaar en elkaars wensen, grenzen en privacy te respecteren. Door je aan gemaakte afspraken te houden en verantwoordelijkheid te nemen wanneer je hier een keer niet in bent geslaagd. En, heel belangrijk: door te beseffen dat mensen bereid zijn om elkaar heel veel fouten te vergeven, zolang er maar met openheid, eerlijkheid en zelfreflectie over die fouten kan worden gepraat.
Valkuil 3: gebrek aan compromis
Water bij de wijn doen, kent u die uitdrukking? De ander een beetje tegemoet komen op de momenten dat de situatie daarom vraagt. Een relatie is een kwestie van geven en nemen. Je brengt twee mensen met elk hun eigen karakter, hun eigen gebruiksaanwijzing en hun eigen likes en dislikes bij elkaar. En om dat goed samen te laten gaan, zal de één zich soms even aan de ander moeten aanpassen en andersom. Om een relatie te laten werken, zul je bereid moeten zijn tot het sluiten van compromissen. En het is vooral heel belangrijk dat dit voor beide partners geldt en het geen eenrichtingsverkeer is.
Een veel voorkomende valkuil is dat de ene partner in de relatie zich altijd aanpast en de ander vrijwel nooit. Dit kan tot spanningen, conflicten en bitterheid tussen partners leiden. Soms is dit een dynamiek die nu eenmaal onbewust zo is gegroeid en die door bewustwording en betere communicatie goed bijgestuurd kan worden. Soms is het een teken dat de een daadwerkelijk minder over heeft voor de relatie dan de ander. Dan kan het goed zijn voor beide partners om de balans en de basis waarop de relatie is gebouwd te herevalueren. Je aanpassen aan iemand van wie je houdt, kan een prachtig geschenk zijn. Maar het is wel een geschenk dat je allebei bereid moet zijn om te geven en dat ieder mens verdient om te ontvangen.
Valkuil 4: gebrek aan intimiteit
Intimiteit is de lijm van de relatie. Het is wat de ene geliefde aan de andere verbindt. Veel mensen denken bij intimiteit aan seks, en ja, seks kan onderdeel zijn van intimiteit, maar intimiteit is zoveel meer. Ga maar na: niet bij alle seks komt ook daadwerkelijk intimiteit kijken en momenten zonder seks kunnen enorm intiem zijn. Intimiteit gaat over verbondenheid en kwetsbaarheid. Dat je jezelf, zoals je bent, aan de ander mag laten zien en dat de ander jou ook ziet en neemt zoals je bent. Fysiek en mentaal. Dat het veilig is om jezelf te zijn en dat je beide moeite doet en elkaar opzoekt voor toenadering, plezier, troost, steun en wederzijds begrip.
Wanneer er intimiteit is tussen partners, dan voel je je met elkaar verbonden en geborgen en gezien in de band die je met elkaar hebt. Intimiteit bouw je op door tijd met elkaar door te brengen en hier moeite voor te blijven doen. Door met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren. Door fysieke nabijheid op te zoeken en samen te genieten van erotiek en seksualiteit. Van open naar elkaar zijn over wat je fijn vindt en wat niet. En door ook open te staan voor de kanten van de ander die je misschien nog niet helemaal begrijpt. Verwar intimiteit overigens niet met sleur, want intimiteit kan juist heel spannend zijn. Ook voor de meer spicy dingen in een relatie en in de slaapkamer, zoals rollenspellen, BDSM of non-monogamie is een hele sterke basis van intimiteit nodig. Je kunt namelijk pas samen risico’s nemen als je je in de basis veilig voelt.
Valkuil 5: gebrek aan realistische verwachtingen
Wie in een relatie onrealistische verwachtingen koestert, wordt hoe dan ook teleurgesteld. Maar weten wat het verschil is tussen op een gezonde manier voor jezelf en jouw wensen opkomen en het koesteren van onrealistische verwachtingen, dat is nog knap lastig. Sterker nog, ik denk dat het misschien wel de grootste relatie-uitdaging is van allemaal. Wat mag je van de ander eisen en verwachten? Waarin moet een ander zich aan jou aanpassen en rekening met jou houden? Uiteindelijk kan iedereen natuurlijk alleen maar voor zichzelf bepalen wat hij of zij precies van een partner en een liefdesrelatie verwacht en wat daarbij niet onderhandelbaar is.
Vanuit mijn ervaring met het begeleiden van vele stellen, kan ik wel met enige stelligheid zeggen: hoe hoger je de lat voor de ander legt, hoe groter de kans dat jouw partner niet aan jouw eisen kan voldoen. Natuurlijk mag je op punten die voor jou heel belangrijk zijn best vragen dat jouw partner rekening met je houdt, maar als je dingen van de ander gaat verwachten die hij of zij simpelweg niet te geven heeft, dan zul je keer op keer opnieuw teleurgesteld worden en zal je je partner opzadelen met het gevoel niet goed genoeg te zijn. Stel jezelf af en toe te vraag of je binnen jouw relatie in de basis meestal teleurgesteld bent of meestal tevreden. En als je vaker teleurgesteld bent, ga dan eens na of dit komt doordat jouw partner jouw meest basale wensen en grenzen niet respecteert, of dat je misschien wel verwachtingen koestert waar jouw partner nooit helemaal aan zal voldoen.
“Hoe hoger je de lat voor de ander legt, hoe groter de kans dat jouw partner niet aan jouw eisen kan voldoen.”
Valkuil 6: gebrek aan persoonlijke groei
In een goede relatie voelen beide personen zich vrij en gestimuleerd om zich te ontwikkelen. Samen gelukkig zijn gaat namelijk niet alleen om de voldoening en zingeving die je haalt uit het samenzijn, maar ook om de persoon die je buiten de relatie om kan zijn. Voel je je vrij om je dromen na te jagen? Voel je je uitgedaagd om je te ontwikkelen? Heb je het gevoel dat je partner je in dit soort dingen steunt en stimuleert? Gun je elkaar dingen en geniet je mee van elkaars plezier en succes? Of voel je je juist door elkaar geremd?
Als één van de partners in een relatie het gevoel heeft dat hij of zij niet meer kan groeien en floreren als persoon, dan kan dit leiden tot gevoelens van ontevredenheid en frustratie. Blijf elkaar dus aanmoedigen om doelen na te jagen en persoonlijke interesses te volgen, of dit nu in de vorm is van een carrière, een hobby of een sociaal leven. Als je kan meegenieten van elkaars plezier buiten de relatie, doet dat niet af aan het plezier binnen de relatie. Sterker nog, het maakt het plezier binnen de relatie juist dubbel zo groot.
Veel geluk en succes!
Hulp nodig?
Worstel je in jouw relatie of ervaar je problemen met communicatie en intimiteit? Misschien kan een gesprek met een seksuoloog helpen. Aarzel vooral niet om contact op te nemen met mij of met één van mijn collega’s. We helpen je graag.
Liefs, Eveline Stallaart, seksuoloog en psycholoog
