De seksuele responscyclus – verschillende fasen van seks uitgelegd

Bij het woord ‘seks’ denken we al gauw aan seks als daad – penetrerende seks – waarbij sprake is van een hoogtepunt in de vorm van een orgasme. Het mannelijk orgasme wordt dikwijls gezien als het spetterende einde van de seks. Maar wat gaat er eigenlijk allemaal aan vooraf? We kunnen immers niet van 0 naar de ultieme climax gaan. Seks bestaat daarom uit verschillende, opbouwende fasen, die samen de seksuele responscyclus vormen.

Wat is de seksuele responscyclus?

Seks komt niet zomaar uit de lucht vallen. Voordat twee personen seksueel contact met elkaar hebben, of voordat je aan soloseks doet, gaat er heel wat vooraf. In de jaren ‘70 van de vorige eeuw groeide de interesse in het ontstaan van seksuele activiteit. Gynaecoloog William Masters en zijn partner psycholoog/sekstherapeut Virginia Johnson onderzochten hoe mensen seks met elkaar hadden, iets dat in die tijd behoorlijk controversieel was. Uit dit onderzoek vloeide de seksuele responscyclus voort: een cyclus die de verschillende seksuele fasen die mensen doorlopen tijdens seksuele activiteit weergeeft.

De cyclus begint bij seksueel verlangen. Via seksuele opwinding bereiken we een plateaufase, voordat we ons hoogtepunt – het orgasme – bereiken. Na het orgasme volgt doorgaans een herstelperiode, waarin de opwinding daalt tot het beginpunt. Tijdens het doorlopen van de cyclus ervaren we op verschillende manieren contact met onszelf en contact met onze bedpartner. Op sommige momenten zijn we meer op onszelf gefocust (solo). Dit zal vooral zo zijn tijdens het ervaren van (toenemend) seksueel verlangen, tijdens een groot deel van de plateaufase en tijdens het orgasme. Wanneer we opgewonden raken, zijn we vooral in interactie met de persoon met wie we vrijen. We reageren op hem of haar, en hij of zij reageert op ons. Ook tijdens de herstelfase hebben we meer aandacht voor onze partner. Deze fasen staan dan ook in het teken van interactie.

Een verschil in seksueel verlangen – zo pak je dat aan!

De seksuele responscyclus per fase

Over het algemeen doorlopen we tijdens seksuele activiteit de verschillende fasen van de cyclus. Tijdens deze fasen treden er verschillende lichamelijke reacties op, die kunnen verschillen tussen mannen en vrouwen, maar ook tussen mensen van hetzelfde geslacht onderling.

1. Seksueel verlangen

Onze bewuste zin in seks merken we dikwijls op naar aanleiding van een externe of interne prikkel. Denk hierbij aan samen knuffelen op de bank, zoenen of fantaseren over seks. Ook het zien, horen of lezen van erotisch getinte content kan ons verlangen naar seks doen aanwakkeren. Deze fase wordt gezien als een solo-fase, doordat de zin in seks voornamelijk nog in ons hoofd afspeelt.

Wist je dat… vrouwen doorgaans langer de tijd nodig hebben om volledig opgewonden te raken dan mannen?

2. Seksuele opwinding

Al gauw gaat ons lichaam op dat verlangen reageren: het seksuele systeem wordt geactiveerd. Zo zal een verhoogde bloedtoevoer naar de geslachtsdelen gaan, waardoor de penis hard wordt en de vagina vochtiger. Het opmerken van deze lichamelijke reacties kan overigens ervoor zorgen dat we nog meer opgewonden raken. Tijdens de opwindingsfase zullen we meer op ons partner reageren. Wat hij of zij doet versterkt onze opwinding en vice versa. We staan volledig in interactie met onze partner.

Wat gebeurt er in het lichaam?

Seksgeheim: Goede seks begint in je brein

3. De plateaufase

Toenemende opwinding leidt bij veel mensen tot het bereiken van een hoogtepunt: het orgasme. Maar veel mensen hikken vaak nét tegen het randje aan en komen niet verder dan dat. Om het orgasme te bereiken, zullen we eerst de plateaufase moeten doorlopen. Dit wordt vooral gezien als de fase van maximale opwinding: de fase waarin je ‘niet meer terug kunt’ (de point of no return). Je bent hier volledig gefocust op het bereiken van nog meer opwinding, dat resulteert in het orgasme.

Wat gebeurt er in het lichaam?

Tip! Probeer het orgasme niet als ultieme doel te zien. Seks zonder het bereiken van je hoogtepunt kan minstens zo fijn en bevredigend zijn.

4. Het orgasme

Op den duur is de opwinding zodanig toegenomen, dat een ontlading ervan nodig is. Dit is het orgasme en is voelbaar aan de hand van ritmische samentrekkingen van de bekkenbodemspieren en spieren rondom de anus, welke 5 – 10 seconden (bij mannen) of 10 – 15 seconden (bij vrouwen) kunnen duren. Een belangrijk verschil tussen mannen en vrouwen hierbij is dat tijdens het klaarkomen bij mannen een zaadlozing optreedt: de ejaculatie. Echter komt het voor dat ook vrouwen ejaculeren. Dit wordt ook wel squirten genoemd.

Wat gebeurt er in het lichaam?

Zijn het mannelijk en vrouwelijk orgasme verschillend?

5. Refractaire fase (herstelfase)

Na het orgasme heeft ons lichaam tijd nodig om hiervan te herstellen. Deze rustfase wordt de refractaire of herstelfase genoemd. We voelen ons moe, loom en verzadigd en de seksuele opwinding kan gauw dalen. Daardoor wordt deze herstelfase vaak gezien als het einde van de seksuele responscyclus. Echter geldt de herstelfase meer voor mannen dan voor vrouwen. Bij vrouwen daalt de seksuele opwinding minder snel, waardoor het voor vrouwen mogelijk is om voldoende opgewonden te blijven om meerdere keren klaar te komen.

Wat gebeurt er in het lichaam?

Meerdere keren klaarkomen is eenvoudiger dan je denkt!

Hoe doorloop jij de seksuele responscyclus?

de seksuele responscyclus is slechts een model en absoluut geen voorschrift. Het zegt niets over hoe je seks zou moeten hebben of hoe je de cyclus moet doorlopen. Sommige mensen kunnen spontaan een verlangen naar seks ervaren, maar veel mensen zullen hier toch echt een externe prikkel voor nodig hebben. Ook voor de seksuele opwinding geldt dat er individuele verschillen zijn.

Wist je dat… bij veel vrouwen seksueel verlangen pas komt tijdens het voorspel?

Ook zullen veel mensen (met name de dames onder ons) lang niet altijd een hoogtepunt bereiken, laat staan dat ze in staat zijn om een meervoudig orgasme te bereiken. Daarom moet je het uitblijven van een orgasme ook niet als ultieme doel zien of als teken van goede, bevredigende seks. Kortom: iedereen doorloopt de cyclus op zijn of haar eigen manier. Daarin bestaat geen goed of slecht.

Hoe werkt opwinding en waarom duurt het bij vrouwen langer?

Hoe doorloop jij volgens jou de seksuele responscyclus? Deel jouw ervaring met ons in een comment hieronder!