Beste Talitha, een tijd geleden is mijn partner vreemdgegaan. Ik geef hem en onze relatie nog een kans, en wil graag het vreemdgaan begrijpen en weten waarom hij het heeft gedaan. Waarom gaan mensen eigenlijk vreemd? Is daar een heldere verklaring voor?”
– Hilde
Beste Hilde,
Vreemdgaan is iets dat veel voorkomt. En waarom dat zo is, is niet met één duidelijk antwoord te verklaren. Zo zijn er verschillende theorieën die vreemdgaan proberen te verklaren. Maar daarnaast heeft het ook te maken met de definitie van ‘vreemdgaan’.
Wat is vreemdgaan?
In het woordenboek wordt ‘vreemdgaan’ omschreven als: ‘seks hebben met iemand anders dan je partner.’ Dat is natuurlijk geen goede definitie, want hoe zit dat dan in het geval van open, of polyamoreuze relaties? Hoe zit dat bij partners die aan swingen doen? En hoe denken mensen erover als er sprake is van zoenen, (online) flirten, sexting of zelfs masturberen? Wat de definitie van vreemdgaan dus is, verschilt sterk per persoon.
Feit: 1 op de 4 Nederlanders is wel eens vreemd gegaan (seks met iemand anders dan je vaste partner, in een gesloten relatie).
Waarom gaan mensen vreemd?
Vaak draait het in een relatie om een balans tussen verbondenheid en voldoende ruimte en vrijheid om jezelf te zijn: afstand en nabijheid. Vreemdgaan kan een gevolg zijn als deze twee elementen uit balans raken. Bijvoorbeeld als er te weinig intimiteit is tussen de partners (te weinig nabijheid), of als het juist een verstikkende relatie is (te weinig vrijheid).
Verschillende motieven om vreemd te gaan
- Ontevreden over je eigen relatie
- Gebrek aan intimiteit
- Behoefte aan (meer) spanning
- Behoefte aan bevestiging en positieve aandacht (vanuit onzekerheid)
- Verliefde gevoelens hebben voor iemand anders
- Verleidende omstandigheden
Veruit de meestvoorkomende redenen om vreemd te gaan hebben te maken met het gebrek aan liefde en intimiteit, en de behoefte om seks te hebben met meerdere of andere partners.
Seks, liefde en hechting
Vreemdgaan zou verklaard kunnen worden als je kijken naar drie essentiële elementen van een vaste, stabiele, liefdevolle relatie:
- Het verlangen naar seks. Vrijwel iedereen heeft seksuele behoeften: de sex drive.
- Verliefd worden. Het is biologisch gezien tijd- en kostenbesparend om verliefdheid te beperken tot één persoon.
- Hechting. Dit zorgt ervoor dat je langere tijd bij één iemand blijft. Dat is evolutionair gezien veel gunstiger, omdat twee partners beter in staat zijn te zorgen voor het nageslacht.
In een ideale situatie zouden alle bovenstaande punten gericht zijn op één iemand. Maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Je kan verliefd op en gehecht zijn aan één persoon, maar seksuele verlangens hebben die gericht zijn op één of meerdere anderen. Hoe meer deze drie punten op verschillende mensen gericht zijn, hoe groter de kans op ‘vreemdgaan’. 
Overspel en de evolutietheorie
De evolutietheorie gaat vooral over voortplanten en overleven. En vanuit dat oogpunt zouden mannen en vrouwen van elkaar verschillen: mannen willen zoveel mogelijk hun genen verspreiden (voortplanten), terwijl vrouwen slechts beperkt vruchtbaar zijn, en dus ook kieskeuriger zijn in het uitkiezen van hun partner. Mannen zijn echter niet degenen die kinderen op de wereld brengen. Strikt genomen hoeven ze dus ook niet bij het kind en de moeder te blijven. Andersom geldt voor vrouwen weer dat ze graag een sterke man aan hun zijde willen hebben die voor haar en de kinderen kan zorgen, zodat de kans op overleven groter is. Vrouwen zouden dus continu op zoek kunnen gaan naar de sterkste man.
“Evolutionair gezien is het mogelijk om te zeggen dat monogamie niet bestaat.”
Het ontstaan van monogamie
Evolutionair gezien is het dus mogelijk om te zeggen dat monogamie niet bestaat. Sommige wetenschappers zijn dan ook van mening dat monogamie een maatschappelijke norm is geworden dat zelf is gecreëerd. Monogamie heeft namelijk voordelen: twee partners die bij elkaar blijven kunnen beter voor elkaar en het nageslacht zorgen.
Verleiding van het nieuwe: het coolidge effect
Waarom zijn mensen toch geneigd om vreemd te gaan, heeft ook te maken met de behoefte aan nieuwigheid en nieuwe (seksuele) prikkels. Na verloop van tijd wordt de seksuele interesse in je huidige partner minder, maar ben je wél geïnteresseerd is seks met een ander – nieuwe – iemand. Dit wordt het coolidge effect genoemd. Het zou een van de verklaringen kunnen zijn waarom sommige mensen kiezen voor een open relatie.
Heb jij ook een vraag over seksualiteit? Vul dan mijn contactformulier in of laat hieronder een reactie achter. Ik beantwoord hem dan zo spoedig mogelijk.
4 reacties
Hoi Thalita,
Zeer interessante onderwerpen, lees ze met genoegen. Vreemdgaan komt idf veel voor en toch heeft bijna iedereen er zo n moeite mee als t uitkomt ( voor de andere partner dan)
Het is de vraag of t met evolutie te maken heeft, monogamie moet ook ergens vandasn komen en dit wordt nog steeds ( of nu nog wel ) meer gewaardeerd dan polygamie, misschien komt dit toch ook ergens uit de evolutie voort en niet alleen uit het maatschappelijk denken, wat pas veel later vorm heeft gekregen. Ik denk dat als mensen de punten die je opnoemt en ook bij het uitkomen van vreemdgaan, op een spirituele manier benaderen, waarbij ze hopelijk tot de ontdekking komen dat ze eigenlijk niet genoeg van zichzelf houden, mensen een heel eind komen. Ik blijf je artikels met interesse lezen, bedankt alvast! Gr Barry
Bedankt voor je uitgebreide reactie, Barry!
Monogamie kan inderdaad evolutionair verklaard worden. In het dierenrijk zie je bijvoorbeeld dat sommige mannetjes bij het vrouwtje en het nageslacht blijven, om zo de kans op overleven van het nageslacht te vergroten (het mannetje is dan hopelijk sterk genoeg om het vrouwtje en het nageslacht te onderhouden).
Ik denk ook dat in veel gevallen van vreemdgaan sprake is van te weinig zelf-liefde. Veel mensen weten misschien niet dat ze niet (genoeg) van zichzelf houden, dat zich uit in onzekerheid en behoefte aan aandacht en bevestiging.
Bedankt voor het compliment in ieder geval. Fijn om te horen dat er geïnteresseerde lezers zijn! 🙂
ben ten einde raad ;wij hadden goed sexleven ,Mijn vriend heeft me verlaten vond mij te jaloers…
Hij was na 13 jaar niet over zijn ex. Ik wow de vrouw van zijn dromen zijn ;verzorgde mijn lichaam ,gaf hem alle seks .toch heeft hij me verlaten ik was jaloers en onzeker bij hem…Ik verwachte meer bevestiging van hem dat ik de vrouw van zijn leven was ,hij kon het mij niet geven.
Hij vertikte het mij complimenten te geven…voelde me steeds onzeker terwijl ik hem alle seks gaf…..
en hij bij zijn ex zogezegd weinig seks kreeg. misschien was ik te gewillig en moest hij er teweinig moeite voor doen…nu wil hem nog wel seks met mij maar geen relatie…..
Wat verdrietig dat het niet heeft mogen zijn, Diana. Onzekerheid en jaloezie zijn geen ingrediënten voor een gezonde, stabiele relatie.
Blijf jezelf en houd van jezelf, dan komt het wel goed 🙂