Beste Talitha, ik heb al enige tijd af en aan last van vaginale jeuk, roodheid en vervelende schimmelinfecties. Ze komen en ze gaan weer, maar helemaal stabiel lijkt het down under al tijden niet meer te zijn. Ik voel me er steeds meer onzeker door. Ik heb geen vaste relatie, maar geniet normaal af en toe van wat losse contacten. Toch merk ik nu dat ik me seksueel steeds onaantrekkelijker begin te vinden en het daten begin te vermijden. Wat kan ik doen om mijn vagina gezond te houden?
– Yasmijn, 25 jaar
Beste Yasmijn,
Een gezonde vagina is essentieel voor het welzijn en de algemene gezondheid van vrouwen. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal heeft het hebben van een al dan niet gezonde vagina een impact. Bijna iedere meid of vrouw heeft wel eens vaginale klachten als jeuk, zwelling, roodheid, pijn (bij het plassen) of abnormale afscheiding. Een vaginale schimmelinfectie komt bijzonder vaak voor en geeft niet alleen lichamelijk, maar vaak ook mentaal vervelende klachten, zoals schaamte en onzekerheid. Niet onbelangrijk dus om goed voor je vagina te zorgen voor de juiste vaginale gezondheid.
Wat is een gezonde vagina?
We spreken over een gezonde vagina wanneer deze een pH-waarde heeft tussen de 3,8 en 4,5. De pH-waarde is een maatstaf voor de zuurtegraad en ligt tussen de 0 en 14. Een pH-waarde van 7 wordt neutraal genoemd. Hoe lager de pH-waarde, hoe zuurder iets is. De vagina heeft dus een zuur klimaat. In dit optimale vaginale klimaat gedijen bepaalde goede bacteriën die essentieel zijn om de vagina te beschermen tegen slechte bacteriën. Van nature houdt de vagina zichzelf als een soort ‘ecosysteem’ in balans en gezond.
“Een gezonde vagina heeft een optimale pH-waarde tussen de 3,8 en 4,5. Dat betekent dat deze altijd van nature wat zurig is.”
De pH-waarde kan echter verstoord raken door allerlei verschillende factoren, vaak van buitenaf. Wanneer de pH-waarde verandert, ontstaat er een disbalans tussen de goede en slechte bacteriën. De goede bacteriën zijn dan niet meer in staat de vagina voldoende te beschermen en gezond te houden. Het gevolg: slechte bacteriën kunnen gaan broeien en woekeren, waardoor vaginale klachten en/of vervelende (schimmel)infecties kunnen ontstaan.
Factoren die de vaginale pH-waarde verstoren
- Intieme wasgels en/of je vagina wassen met zeep. De vagina houdt zichzelf van nature schoon en in balans. Enkel spoelen met lauwwarm water is meer dan voldoende om je vagina gezond en verzorgd te houden;
- Synthetisch ondergoed zorgt ervoor dat de vagina niet voldoende kan ademen. Zweet en vocht zorgt dan voor een broeierig klimaat, waar vervelende bacteriën dan weer dol op zijn;
- Te strakke of vochtige slips dragen;
- Medicatiegebruik, waaronder antibiotica;
- Een verstoorde hormoonbalans, bijvoorbeeld ten gevolge van stress;
- Natuurlijke hormoonschommelingen tijdens de menstruatie, zwangerschap of in de overgang;
- Het langdurig dragen van maandverband, inlegkruisjes of tampons;
- Sperma en speeksel: beiden hebben een andere pH-waarde, waardoor die van de vagina uit balans kan raken bij contact;
- Het gebruik van hormonale anticonceptie.
Met deze tips blijft jouw vagina gezond
Met de juiste richtlijnen kun je ervoor zorgen dat jouw vaginale balans herstelt en gezond blijft. Vermijd ten eerste zoveel mogelijke chemische en synthetische ’troep’, zoals wasgels. Zelfs milde, ongeparfumeerde, intieme zeepjes, die uitgaan van een neutrale pH-waarde, kunnen de vaginale flora alsnog goed verstoren. Vermijden dus, en spoel de vulva enkel dagelijks onder de douche met water. Meer is echt niet nodig. Zorg er verder zoveel mogelijk voor dat de vagina voldoende kan ademen. Ruil synthetische slipjes in voor fijn katoenen spul en draag bijvoorbeeld tijdens het slapen geen ondergoed.
Wist je dat… je vagina de wonderlijke eigenschap heeft zichzelf te kunnen reinigen?
Wees verder tijdens je menstruatie alert op het langdurig gebruik van verbandjes of tampons. De meeste producten bevatten veel chemische stoffen en langdurig gebruik zorgt er tevens voor dat het op den duur gaat broeien. In zeer zeldzame gevallen kan dit leiden tot gevaarlijke infecties en bloedvergiftiging, ook wel het Toxic Shock Syndrome (TSS) genoemd. In de volksmond wordt het – in het geval van langdurig tampongebruik – ook wel de tamponziekte genoemd. Kies daarom liever voor zuivere menstruatieproducten zonder chemicaliën of een menstruatiecup, die voor langere tijd ingebracht kan worden.
Voeding, leefstijl en een gezonde vagina
Er bestaat een zeer nauwe relatie tussen voeding en de gezondheid van je vagina. Dat klinkt logisch: voeding is de brandstof waarop jouw lichaam draaiende wordt gehouden. Hoe je je mentaal voelt, maar ook hoe jouw interne gezondheid (dus niet alleen hoe je fysiek eruit ziet) is, wordt bepaald door voeding. Lichaamsgeur en je vaginale flora worden mede hierdoor bepaald. Met name voeding dat rijk is aan antioxidanten, vitaminen en mineralen dragen bij aan een gezond intern welzijn en gebalanceerde flora. Suikers, snelle koolhydraten, alcohol en cafeïne kunnen de boel down under juist verstoren. Dit geldt ook voor leefgewoonten als (overmatig) middelengebruik en roken.
Overige tips om je vagina gezond te houden
- Heb bij losse contacten veilige seks en bescherm jezelf tegen sperma (dat een andere pH-waarde heeft!) en eventuele infecties zoals soa’s;
- Bevochtig de vagina liever niet met speeksel, maar voer de seksuele opwinding op totdat de vagina van nature vochtig wordt. Help eventueel een handje door gebruik te maken van glijmiddel zonder chemische toevoegingen;
- Overweeg om over te gaan op hormoonvrije anticonceptie;
- Vermijd vaak en/of langdurig gebruik van antibiotica;
- Gebruik je medicatie op voorschrift van een arts? Leg dan jouw klachten voor aan je arts en onderzoek of overstappen op andere medicatie mogelijk is en tot klachtenreductie leidt.
Heb jij ook een vraag over seksualiteit? Vul dan mijn contactformulier in of laat hieronder een reactie achter. Ik beantwoord hem dan zo spoedig mogelijk.
