Aan seks wordt al gauw aan het hoogtepunt – het orgasme – gedacht. Voor je jouw climax bereikt, gebeurt er eerst van alles in jouw lichaam. Er gaat dus heel wat aan vooraf, soms zonder dat je dat echt in de gaten hebt. Hoe werkt seks eigenlijk, lichamelijk gezien?
Het lichaam doorloopt verschillende fases, van opwinding, opbouwend naar het orgasme en de fase daarna. In de seksuologie wordt dit ook wel de seksuele responscyclus genoemd. Hoe ziet die eruit? In dit blog loop ik samen de verschillende fasen van seks met je door, van seksueel verlangen tot herstellen van je climax!
De verschillende fasen van seks: de seksuele responscyclus
Voordat je het ultieme genot van het vrijen, in de vorm van een orgasme, mag ervaren, heeft jouw lichaam eerst nog wat werk te verrichten. Er gaat namelijk heel wat aan vooraf, een orgasme bereik je dus niet zomaar. Onze seksuele reis begint allereerst bij een seksueel verlangen, gevolgd door opwinding. Bij toenemende opwinding komt ons lichaam in een plateaufase terecht, wat ook wel wordt gezien als de opbouwende fase voorafgaand aan het orgasme. Het orgasme wordt vervolgens gezien als het hoogtepunt van de cyclus, gevolgd door een herstelfase, waarin het lichaam terugkeert in de staat van vóór het vrijen.
De verschillende fasen samen wordt ook wel de seksuele responscyclus genoemd. Tijdens het doorlopen van de verschillende fasen ervaren we ook op verschillende manieren contact met onszelf en onze (bed)partner. Soms zijn we meer op onszelf gericht (solo-fase), zoals tijdens het verlangen, tijdens de weg naar het orgasme toe en het hoogtepunt zelf. Op andere momenten zijn we wat meer bezig met onze partner en het contact met hem of haar. Dit zien we bijvoorbeeld terug tijdens de opwindingsfase, waarbij we gericht zijn om elkaar klaar te stomen voor het hoogtepunt. We reageren op onze partner, en hij of zij reageert op ons. De fase ná het orgasme staat ook in het teken van interactie. Zo kan het naspel een intiem en verbindend karakter hebben.
De seksuele responscyclus – verschillende fasen van seks uitgelegd
Het begint allemaal bij een seksueel verlangen
Nog voordat we lichamelijk bezig zijn met seks, gebeurt er in het brein van alles dat de start kan zijn van de seksuele responscyclus. Het begint namelijk allemaal bij een verlangen naar seks. Dit speelt zich voornamelijk mentaal af, bijvoorbeeld in de vorm van fantasieën, dagdromen over seks met je partner, maar ook het (onbewust) oppikken van zintuigelijke prikkels. Bijvoorbeeld bij het horen, zien of lezen over seks, vrijen, zoenen of alles wat maar in je brein wordt gelinkt aan seksualiteit. Ook intimiteit in alle soorten vormen, zoals knuffelen, samen reizen of een goed gesprek voeren, kan al voldoende zijn om het seksuele verlangen aan te wakkeren.
Wist je dat… het opmerken van je eigen – maar ook die van je partner – lichamelijke seksuele reacties onze mentale opwinding versterkt?
Seksuele opwinding
Bij een toenemend verlangen naar seks en de aandacht voor dit verlangen, stuurt het brein verschillende signalen naar het lichaam, waardoor het lichaam gaat reageren. De bloedtoevoer wordt opgevoerd, de hartslag gaat omhoog en we gaan sneller ademhalen. Door de toenemende bloedtoevoer, ontstaat er een erectie bij de man, wordt de vrouw vochtig, en zwellen andere organen zoals de schaamlippen en de borsten aan. Het lichaam maakt zich klaar voor de seksuele daad.
De plateaufase
Zodra je in opgewonden toestand bent, is het orgasme nog niet direct bereikt. Daardoor zullen je lichaam en geest een bepaalde periode in opgewonden toestand moeten blijven. Deze fase wordt de plateaufase genoemd, waarbij je de kans krijgt om uiteindelijk toe te werken tot dat hoogtepunt. Een verschil met de opwindingsfase zit ‘m vooral in de manier van contact: tijdens de plateaufase ben je wat meer op jezelf, je eigen sensaties en de bijhorende seksuele ideeën en fantasieën gericht. Dit zorgt er namelijk voor dat de opwinding wordt opgevoerd.
Wist je dat… onzekerheid, afleidende gedachten, prestatiedruk, faalangst of te weinig focus op het hier-en-nu ervoor kunnen zorgen dat je na de plateaufase géén orgasme bereikt?
Het hoogtepunt van de cyclus: het orgasme
Heb jij jezelf voldoende tijd en aandacht gegund om die maximale opwinding te bereiken? Dan is de kans aanwezig dat het orgasme volgt. Lichamelijk gezien is het orgasme niets meer dan de ontlading van de spanning die op het bekken en de geslachtsorganen staat. Deze ontlading kan je onder andere voelen door onwillekeurige spiersamentrekkingen van onder andere de vagina, de anus, pc-spier en andere spiergroepen. Bij mannen is het orgasme dikwijls te herkennen aan de zaadlozing, ook wel de ejaculatie genoemd. Ook vrouwen kunnen spuitend klaarkomen. Dit wordt ook wel squirten genoemd.
Tot slot: de herstelfase
Na het orgasme heeft het lichaam tijd nodig om te herstellen. De herstelfase, ook wel refractaire of rustfase genoemd, kenmerkt zich door het terugkeren naar de staat waarin we verkeerden vóór de seks. De opwinding daalt, de hartslag gaat omlaag, de lichamelijke seksuele reacties verdwijnen en vaak voel je je moe of loom. Dit komt onder andere door het vrijkomen van verschillende stofjes, zoals melatonine en prolactine, die jou slaperig maken. Echter, de herstelfase geldt wat meer voor mannen dan voor vrouwen. Bij vrouwen daalt de seksuele opwinding minder vlug na het orgasme dan bij mannen. Daarom zijn vrouwen beter in staat om in opwinding te blijven bij voldoende stimulatie, zodat ze zelfs meerdere keren kunnen klaarkomen.
“Bij vrouwen daalt de opwinding minder vlug na het orgasme, waardoor vrouwen gevoeliger blijven voor seksuele stimulatie en daardoor meerdere keren kunnen klaarkomen.”
Vaak wordt de herstelfase gezien als het einde van de seksuele responscyclus. Ook al hebben mannen wat tijd nodig om bij te komen na hun orgasme, ook zij kunnen na enkele minuten tot uren er weer tegenaan. Het orgasme hoeft dus niet per se het einde te zijn. Ook zonder orgasme of ná het orgasme is er voldoende mogelijkheid om te genieten van alle intimiteit tussen jullie.
De verschillende fasen van seks – voor iedereen weer verschillend!
Wees ervan bewust dat de seksuele responscyclus slechts een model is. Lang niet iedereen zal zich dus herkennen in alle fasen van seks. De cyclus zegt daarbij absoluut niets over hoe je seks zou moeten hebben. Soms ontstaat een spontaan verlangen, soms ontbreekt die en groeit de opwinding pas tijdens het voorspel. Ook het al dan niet bereiken van een orgasme is geen maatstaaf voor ‘goede’ seks. Ook zonder het hoogtepunt kan de seks geweldig en bevredigend zijn. Kortom: er bestaat niet zoiets als goed of slecht. Iedereen doorloopt de cyclus op zijn of haar eigen manier en per keer kan dat ook weer verschillend zijn.
“De seksuele responscyclus met de verschillende fasen van seks is absoluut geen maatstaaf over hoe je seks zou moeten hebben.”
Herken jij alle fasen van seks? Laat het ons weten wat jouw ervaring is!
