“Liefde maakt blind.” Het is een uitdrukking die we allemaal wel kennen. En misschien heb je het zelf ook weleens meegemaakt: de hyper-positieve blik die bij verliefdheid hoort, waardoor je vooral de leuke en mooie kanten van een nieuwe geliefde ziet. Je vindt werkelijk alles fantastisch aan die persoon. Eventuele mindere puntjes negeer je of vallen je niet eens op.
Noem het de roze bril, noem het verliefde oogkleppen, noem het een tijdelijke ontoerekeningsvatbaarheid, één ding is zeker: verliefdheid kan ons beoordelingsvermogen behoorlijk beïnvloeden. Maar hoe komt dat eigenlijk? En hoe ga je ermee om als de verliefdheid wat bedaart, de oogkleppen afvallen en de persoon waar alles fantastisch aan leek ook maar gewoon een mens blijkt?
Bedwelmd
In de eerste fase van verliefdheid, voelen mensen zich soms bijna alsof ze oppeppende drugs genomen hebben: hyper, gelukkig, opgewonden en ze hebben energie voor tien. En die vergelijking met drugs is minder gek dan je misschien denkt, want als je verliefd bent, wordt (net als bij veel verdovende en stimulerende middelen) het beloningscentrum van je hersenen geprikkeld.
Er komen dan in je hersenen allemaal lekkere stofjes vrij, zoals bijvoorbeeld dopamine, endorfine en oxytocine. Die lekkere stofjes zorgen ervoor dat je je heel energiek, euforisch en intens gelukkig voelt. Je krijgt als het ware steeds een ‘shotje’ van dat goede gevoel, iedere keer als je met jouw geliefde geconfronteerd wordt: bijvoorbeeld als je die persoon aanraakt, als je naar die persoon kijkt of zelfs als je alleen maar aan die persoon denkt, een foto ziet of zijn of haar luchtje ruikt.
Blind
In de eerste fase van een verliefdheid, is er dus een waar feestje gaande in jouw brein. Doordat het beloningscentrum in de hersenen geprikkeld wordt wanneer je samen met jouw geliefde bent, wil je het fijne gevoel dat daarbij hoort het liefst zo veel mogelijk ervaren en zo vaak mogelijk herhalen. Zo ontstaat het gevoel dat je niet genoeg van die persoon kan krijgen. Je wil continu samen zijn en je mist elkaar al intens als je net nog samen bent geweest. Weinig andere dingen doen er voor je gevoel nog toe.
Terwijl je beloningssysteem in deze fase extra geprikkeld wordt, raken de hersenverbindingen die ervoor zorgen dat je rationeel kunt denken en kritisch kunt oordelen juist ontregeld. Dat is de reden dat verliefde mensen soms impulsieve en ondoordachte beslissingen nemen en geen oog meer hebben voor de eventuele mindere kanten van hun geliefde of prille relatie. In dat opzicht maakt verliefdheid ons dus echt een beetje ‘blind’.
Je wil continu samen zijn en je mist elkaar al intens als je net nog samen bent geweest. Weinig andere dingen doen er voor je gevoel nog toe.
Stressvol
Dat kan heerlijk, maar ook behoorlijk onhandig en zelfs een beetje stressvol zijn, bijvoorbeeld omdat je tijdens een heftige verliefdheid in een opwelling dingen kunt doen waar je later misschien spijt van krijgt. (In het beste geval levert het vooral wat gezucht en af en toe een welgemeende eyeroll op van mensen die dichtbij je staan, omdat zij jouw geliefde in net wat realistischer licht zien dan jij.)
Bij verliefdheid komen ook daadwerkelijk stresshormonen vrij, waardoor je je niet alleen euforisch voelt, maar ook een beetje alsof je in een achtbaan zit. Je hebt vaak een verhoogde hartslag, je emoties schieten alle kanten op en misschien is het wel moeilijk om te slapen, te werken of te eten. Al met al is verliefdheid voor je brein, je lichaam en je geest een vrij intense staat van zijn die fantastisch is om mee te maken, maar die je ook niet eeuwig vol kunt houden.
Voor veruit de meeste mensen geldt dan ook dat het intense verlangen (en de stress die daarbij hoort), na een tijdje vanzelf wat afzwakt. En hoewel sommige mensen dat jammer vinden, krijg je er in het gunstigste geval wel iets moois voor terug. Het intense samenzijn dat verliefdheid uitlokt, zorgt er namelijk voor dat je met een geliefde een sterke band kunt opbouwen. Niet voor niets spelen bij verliefdheid ook de ‘knuffel- en hechtingshormonen’ oxytocine en vasopressine een belangrijke rol.
Oxcitocine komt vrij bij knuffelen, aanrakingen, huid-op-huid-contact en seks, en zorgt ervoor dat verliefde mensen zich na seks sterk met elkaar verbonden voelen. Het wordt geassocieerd met het gevoel van tevredenheid, rust en veiligheid dat ontstaat als twee mensen een intieme relatie met elkaar aangaan. Vasopressine speelt onder andere een rol bij het versterken en behouden van een romantische band tussen geliefden.
Rustiger vaarwater
Wanneer een hevige verliefdheid uiteindelijk een beetje tot bedaren komt, meestal gebeurt dit na een jaar of twee, zal de liefde in het beste geval in een wat rustiger vaarwater komen en een stabielere vorm aannemen. Verliefde gevoelens zijn er meestal nog steeds, maar je maakt bijvoorbeeld minder stresshormonen aan. De onzekerheid en spanning die bij een nieuwe relatie hoort, neemt af en het bijna obsessieve verlangen naar elkaar maakt plaats voor een gevoel van diepe verbondenheid, veiligheid en geborgenheid.
Dat betekent niet dat de passie er niet meer is, maar meestal overheerst het niet meer al het andere in jullie leven. Omdat de bedwelming die de verliefdheid in je brein veroorzaakte langzaam wat wordt opgeheven, verdwijnt ook gaandeweg de roze bril die ervoor zorgde dat je alleen de positieve kanten van je geliefde zag. De verliefde oogkleppen maken plaats voor een wat realistischer blik. De liefde is er nog, maar maakt niet langer blind.
De onzekerheid en spanning die bij een nieuwe relatie hoort, neemt af en het bijna obsessieve verlangen naar elkaar maakt plaats voor een gevoel van diepe verbondenheid, veiligheid en geborgenheid.
Back to reality
Tja, en dan blijkt die geïdealiseerde persoon ook gewoon een mens te zijn, met waarschijnlijk ook wat onhebbelijkheden en imperfecties (net als jij). Vaak is dit overigens helemaal niet zo’n schokkende gewaarwording. Wanneer je goed bij elkaar past en een relatie hebt opgebouwd die jullie beiden geluk brengt, dan vind je het vaak zelfs wel leuk om een vollediger beeld te krijgen en ook de andere kant van iemand te leren kennen.
Toch zijn er ook mensen die deze overgang van heftige verliefdheid naar een wat realistischer relatie een hele lastige fase vinden. Ze genieten zo van die eerste intense en rooskleurige fase, dat het wegvallen van die roze bril als een stap terug voelt. De imperfecties en minder leuke kanten die plotseling opvallen, voelen als een teken dat de relatie misschien toch niet zo goed was als gedacht. En natuurlijk kan het zo zijn dat je na de eerste verliefdheid merkt dat je toch niet zo goed bij elkaar past. Maar heel vaak is het meer een kwestie van even schakelen en accepteren dat de fase van blinde verliefdheid uiteindelijk overgaat. En dat die fase erna ook heel veel moois te bieden heeft.
5 tips om met het wegvallen van de roze bril om te gaan
👉🏻Nobody's perfect
Accepteer dat niemand perfect is: ook jij niet. Denk maar aan alle kanten van jezelf waarvan je hoopt dat die ander die kan accepteren zoals ze zijn. Je hoopt waarschijnlijk dat jouw geliefde met een milde, liefdevolle blik naar jou kijkt. Gun jouw geliefde die milde blik dan ook. En bedenk: ook als je op zoek zou gaan naar een andere geliefde, zal die persoon weer niet perfect zijn. In iedere relatie zul je dingen moeten accepteren die je misschien liever anders zou zien. Als je dat gegeven omarmt, kun je kleine minpuntjes gemakkelijker loslaten.
👉🏻Verplaats je in elkaar
Wanneer er irritaties optreden, kan het verleidelijk zijn om je in wederzijds onbegrip te verliezen. Maar het kan heel verhelderend zijn om er eens achter te komen waarom jouw geliefde zich eigenlijk gedraagt zoals hij of zij zich gedraagt. Onder irritaties of onhebbelijkheden zitten soms hele verhalen verborgen die je meer inzicht geven in wie iemand is en wat iemand heeft meegemaakt. Wanneer je je – ook rond de punten waarop jullie botsen – empathisch naar jouw geliefde opstelt, zal de ander ook sneller geneigd zijn om jou met begrip tegemoet te treden.
👉🏻Communiceer open en eerlijk
Praat met elkaar en luister ook echt. Iedereen heeft een eigen verleden, zwakheden en ervaringen. Verdiep je in elkaar en probeer elkaar werkelijk te leren kennen en begrijpen. Let wel: dat je begrijpt waarom de ander is zoals hij of zij is, betekent uiteraard niet dat je zijn of haar minder prettige gedrag ook maar in z’n volledigheid moet accepteren, maar het kan wel helpen om het beter te kunnen plaatsen en er een constructief gesprek over aan te kunnen gaan. Door te praten, kun je misschien wel samen tot manieren komen om binnen de relatie ruimte te scheppen voor jullie onderlinge verschillen.
👉🏻Onderschat de kracht van humor niet
Omarm zelfspot en humor als een smeermiddel in jullie relatie. Humor werkt verbindend en relativerend. Wanneer je om kleine onhebbelijkheden en irritaties kunt lachen met elkaar, haal je de angel eruit en versterk je het gevoel van verbondenheid. Dat betekent natuurlijk niet dat je wezenlijke dingen moet weglachen, maar als het om kleine irritaties gaat, kan het vaak geen kwaad om de boel met wat luchtigheid en humor te benaderen. Kijk maar naar alle grappige memes die op sociale media circuleren over hoe verschillend mensen in een relatie bijvoorbeeld de afwasmachine willen inruimen: dat soort verschillen horen er nu eenmaal bij. Omarm ze als een onderdeel van een waarachtige en intieme relatie.
👉🏻Ondersteun elkaar in groei
Iemand liefhebben is eigenlijk een soort subtiele dans van elkaar accepteren en ondertussen ook omarmen dat een mens kan veranderen, ontwikkelen en groeien. Open staan voor persoonlijke groei en samen werken aan persoonlijke ontwikkeling, is niet alleen heilzaam voor jezelf, maar versterkt ook jullie relatie. Probeer jullie relatie te zien als iets dat altijd in ontwikkeling is. Daag jezelf uit om op jezelf te blijven reflecteren en open te staan voor nieuwe inzichten en gewoonten. Als jij bereid bent om aan jezelf te (blijven) werken, zal die ander zich waarschijnlijk geïnspireerd en uitgenodigd voelen om dat ook te doen. Zo kunnen jullie samen groeien, en jullie liefde ook.
Succes!
Ps. Ervaar je problemen met seks of intimiteit maar voel je nog een drempel om een seksuoloog te bezoeken? Dan is mijn online zelfhulpprogramma misschien iets voor jou. Dit programma is voor iedereen die zijn seksleven of relatie wil verbeteren. In een serie online video’s bespreek ik veelvoorkomende seksuele problemen, oorzaken en oplossingen. Zo kun je direct met het verbeteren van je seksleven aan de slag, maar dan gewoon in het comfort van je eigen huis. Check beterintiem.nl om te zien of het bij je past.
Heb jij 'liefde maakt blind' weleens ervaren? We horen graag van je in de reacties!
