Stel, je wil seks zonder voorbehoedsmiddelen, maar je wil niet zwanger worden. Er zijn periodes in je cyclus waarin je niet vruchtbaar bent, bijvoorbeeld tijdens je menstruatie. Dus als je ongesteld bent en seks hebt, kan je niet zwanger raken, toch? Helaas, we moeten je teleurstellen. Het ligt namelijk toch net even wat ingewikkelder. Hoe dat precies zit? Je leest het hier!
De vier fasen van de menstruatiecyclus
Eerst even een heel kort overzichtje van de vier fasen van je menstruatiecyclus:
- Menstruatie: Je menstruatiecyclus begint op de dag dat je ongesteld wordt. Dit is de fase waarin je baarmoederslijmvlies wordt afgestoten door je lichaam als er geen bevruchting heeft plaatsgevonden. Hierdoor krijg je bloedingen die gemiddeld zo’n 3 tot 7 dagen duren.
- Folliculaire fase: In deze periode worden follikels (blaasjes met eicellen) gevormd in je eileiders. Uiteindelijk groeit één van deze follikels uit tot een rijpe eicel.
- Ovulatie: Ovulatie wordt ook wel de eisprong genoemd. De rijpe eicel verlaat je eileiders en is klaar om bevrucht te worden. Rond je ovulatie ben je dus het meest vruchtbaar.
- Luteale fase: Tijdens deze fase bereidt het lichaam je baarmoeder voor op bevruchting. Je baarmoederslijmvlies wordt dikker en wordt voorzien van voedingsstoffen om een bevruchte eicel goed te ontvangen. De luteale fase duurt gemiddeld zo’n 14 dagen, daarna begint je volgende menstruatie.
Kan je zwanger worden als je ongesteld bent?
Het korte antwoord? Ja, dat kan. Je kan namelijk altijd tijdens elk moment in je menstruatiecyclus zwanger worden.
Hoe groot is de kans?
De kans dat je zwanger wordt tijdens je ongesteldheid is klein. Dit heeft ermee te maken dat je in die periode in principe niet vruchtbaar bent, aangezien je lichaam tijdens je menstruatie geen eicel produceert (dit gebeurt alleen tijdens de ovulatie). Ook kunnen spermacellen maar een beperkte tijd in je lichaam overleven. Maar… ook al is de kans klein, hij is zeker niet nul!
Hoe dan? Nou, een spermacel leeft dan misschien niet voor eeuwig, hij blijft wel dagen in je lichaam rondzweven. Daarnaast kan jouw ovulatie onder sommige omstandigheden deels overlappen met je menstruatie, bijvoorbeeld als je een korte cyclus hebt.
Dit is het effect van je menstruatiecyclus op je lichaam en gedrag
Hoe lang kan een spermacel overleven?
Hoe lang een spermacel kan overleven in je lichaam hangt van veel verschillende factoren af, onder andere van de kwaliteit van het sperma. Gemiddeld overleeft een spermacel zo’n 2-4 dagen. Als je onbeschermde seks hebt gehad, kunnen spermacellen dus dagen in je lichaam blijven zitten. Volgt je ovulatie kort daarop, en word je dus vruchtbaar, dan kunnen deze spermacellen overleven tot aan de ovulatie en alsnog een eicel bevruchten.
Een spermacel kan dagenlang in je lichaam blijven overleven.
Korte menstruatiecyclus
De ovulatie is de periode in je cyclus waarin je eisprong plaatsvindt en je dus vruchtbaar bent. De eisprong betekent dat je eierstokken een eicel produceren die bevrucht kan worden. Als je een korte cyclus hebt (21 dagen of minder), dan komt de ovulatie vrij stel na je ongesteldheid. Als er dan nog spermacellen in leven zijn in je lichaam, kan je dus alsnog zwanger raken. Bij een wat langere cyclus is de kans dat je zwanger raakt kleiner dan bij een korte cyclus.
Hoe groot is de kans dat ik vlak voor mijn menstruatie zwanger raak?
Je denkt nu misschien: Als ik vlak voor mijn menstruatie onbeschermde seks heb, dan kan ik niet zwanger raken. Weinig kans dat een spermacel een hele menstruatie overleeft en het ook nog redt tot aan de ovulatie, toch? Klopt, die kans is inderdaad erg klein.
Maar let op! Een ‘erg kleine kans’ is niet hetzelfde als helemaal geen kans. Zoals we al eerder hebben gezegd, je kan altijd tijdens elk moment in je menstruatiecyclus zwanger raken.
Wat is de beste manier om niet zwanger te raken?
Als je niet zwanger wilt worden, is het belangrijk om een voorbehoedsmiddel te gebruiken. Er zijn veel verschillende betrouwbare methodes. Je leest hier alles over anticonceptiemethodes en hier alles over natuurlijke anticonceptie.
Betrouwbaarheid van methodes
Onthoud altijd dat geen enkele methode 100% betrouwbaar is. De enige manier om er echt zeker van te zijn dat je niet zwanger raakt, is om helemaal geen seks te hebben (of in ieder geval geen seks met penetratie). Maar we gaan er voor het gemak even vanuit dat dat niet het advies is waar je op zit wachten 😉
