Ik heb last van erectieproblemen: wat kan ik daaraan doen?

Allereerst: weet dat je niet de enige bent. Ik zie in mijn praktijk veel mannen die hiermee worstelen. Het is dan ook niets om je voor te schamen. Erectieproblemen kunnen veel verschillende oorzaken hebben. Goed om te weten is alvast wel dat de oorzaak van erectieproblemen vaker mentaal is dan fysiek.

De ‘oh nee, dat nooit meer’-reactie

Stel je voor: je ligt met je partner in bed, jullie hebben seks, maar je bent er in gedachten niet helemaal bij. Misschien ervaar je stress, misschien heb je veel aan je hoofd, misschien ben je dronken, of zenuwachtig. Je merkt dat je geen erectie kunt krijgen, of je erectie verdwijnt steeds weer. Je voelt je vervelend tegenover je partner, begrijpt niet wat er aan de hand is en legt een enorme druk op jezelf om toch die erectie te krijgen, waardoor je alleen maar meer stress krijgt. De vrijpartij komt niet van de grond en je voelt je hier achteraf zo vervelend over dat je bedenkt: dát nooit meer. Maar de volgende keer als je seks wilt hebben, is de herinnering aan de vorige keer nog aanwezig, in de hoofd en in je lijf. Sterker nog, hoezeer je ook probeert er niet mee bezig te zijn, de stress om weer je erectie te verliezen neemt het steeds meer over. Je wilt je partner niet teleurstellen, voelt schaamte en stress, je gaat in je hoofd zitten, met als gevolg dat het je weer niet lukt om een erectie te krijgen en te behouden. Het rotgevoel achteraf is nu nog groter dan de vorige keer en de vervelende gevoelens die je nu ervaart, maken dat seks de volgende keer nóg meer beladen is.

De beste tips voor een gezonde penis

Er ontstaat een patroon

Het patroon dat ik hierboven beschrijf kom ik in mijn praktijk heel vaak tegen: iemand verliest eenmalig zijn erectie en voelt zich hier zo ellendig over dat er een negatief patroon ontstaat dat gaandeweg steeds moeilijker te doorbreken is. Het kan iedereen gebeuren, maar ik zie dit vaak bij mensen die analytisch zijn, de lat voor zichzelf hoog leggen en er veel voor over hebben om anderen te plezieren. Faalangst en perfectionisme kunnen ook meespelen. Hoewel de psychologische trigger voor de erectieproblemen sterk kan verschillen, is de manier waarop het patroon verder verloopt vaak hetzelfde: negatieve ervaring stapelt zich op negatieve ervaring en de faalangst ontwikkelt zich van kwaad tot erger. Dit heeft ermee te maken dat je brein jouw ervaringen opslaat en die koppelt aan de omstandigheden van het moment. Is seks in jouw brein na een tijdje gekoppeld aan stress en faalangst, dan kan het steeds lastiger worden om die koppeling te doorbreken.

“Negatieve ervaring stapelt zich op negatieve ervaring en de faalangst ontwikkelt zich van kwaad tot erger.”

Wees mild voor jezelf

Is dat herkenbaar? Vrees niet, want er is heel goed iets aan te doen. Ten eerste is het voorkomen van zo’n patroon natuurlijk het allerbeste. Daarbij is het belangrijk om vooral op een neutrale en milde manier naar jezelf te kijken als je een keer moeite hebt om een erectie te krijgen en te behouden. Probeer niet meteen in de stress te schieten, maar kijk er op een neutrale manier naar: hé, dit gebeurt. Waar zou dat mee te maken kunnen hebben? Ervaar ik misschien zenuwen of stress? Ben ik moe? Of wil het gewoon even niet? Gooi het open naar je (bed)partner en geef aan dat je blijkbaar even teveel in je hoofd zit. En ook achteraf: wees mild. Wel of geen erectie krijgen is geen prestatie of een kwestie van winnen of verliezen, het is een lichamelijke reactie die sterk samenhangt met je gedachten en gevoelens. Die kan een beetje fluctueren en soms hun eigen gang gaan. Dat is heel normaal. Hoe meer je erin slaagt om op een neutrale en niet oordelende manier hiernaar te kijken, hoe kleiner de kans dat stress een rol gaat spelen en er een negatief patroon ontstaat.

Ga met iemand praten

Is er toch een patroon ontstaan en lukt het niet om hieruit los te breken? Dan is het verstandig om hulp van buitenaf in de schakelen. Bijvoorbeeld door eens met een seksuoloog te gaan praten. Patronen doorbreken die zich in ons onderbewuste hebben genesteld kan op eigen houtje namelijk best lastig zijn. Een seksuoloog kan je helpen om negatieve gedachtepatronen te doorbreken, door middel van cognitieve gedragstherapie. Dat is een wetenschappelijk bewezen manier om los te komen van – vaak onbewuste – manieren van denken die je hinderen in je dagelijks leven. Wat je denkt, beïnvloedt wat je voelt. En wat je voelt beïnvloedt weer wat je doet. En wat je doet, roept weer een reactie op bij anderen, die je mogelijk bevestigen in wat je toch al dacht. Het leren opmerken en neutraliseren van je eigen gedachten kan een heel effectief middel zijn om zo’n negatieve vicieuze cirkel te doorbreken. Zo leer je als het ware een nieuwe mindset aan, waardoor je je eigen gedachten leert waarnemen, maar je er niet altijd meer door laat sturen.

Wat je denkt, beïnvloedt wat je voelt. En wat je voelt beïnvloedt weer wat je doet.

De rol van porno

Over de connectie tussen porno en erectieproblemen is nog altijd veel discussie. Als seksuoloog kan ik uit ervaring zeggen dat ik regelmatig mannen in mijn praktijk zie bij wie pornogebruik wel degelijk invloed heeft gehad op hun vermogen om erecties te krijgen tijdens de ‘normale’ seks met hun partner. En als je er over nadenkt is het ook helemaal niet zo vreemd dat dat kan gebeuren. Als je iedere dag of zelfs meerdere keren per dag masturbeert terwijl je naar porno kijkt en daarbij ook klaarkomt, dan gaat er een enorme bom aan dopamine af in je brein. Dat komt doordat porno in je brein op precies de juiste knopjes drukt om een hele sterke respons te krijgen. Het is visueel prikkelend, zo extreem als je maar wilt en je hebt veel keus en totale controle: dat maakt het superbelonend voor je brein. Je brein vindt die enorme shot dopamine die tijdens het kijken naar porno vrijkomt heerlijk en raakt daaraan gewend.

Het punt is dat gaandeweg weinig nog aan die intense ervaring kan tippen. Als je vervolgens seks gaat hebben met een echt persoon, in een realistische setting, dan krijg je ook wel een shotje dopamine, maar niet die enorme dopaminebom die normaal gesproken afgaat bij het masturberen met porno. Je raakt als het ware afhankelijk van porno als stimulus om opwinding en genot te kunnen ervaren. En dat kan ertoe leiden dat je moeite krijgt om een erectie te krijgen als je in real life met iemand in bed ligt. Mijn advies in dit soort situaties is altijd: stop eens een half jaar helemaal met porno kijken en kijk hoe het je vergaat. Kick even af. Je kunt gerust nog masturberen, maar oefen daarbij weer je fantasie. Op die manier raak je langzaam weer gewend aan normale hoeveelheden dopamine, heb je minder externe stimuli nodig en wordt het samenzijn met een real life partner voor jouw brein weer het toppunt van genot.

“Help, mijn partner kijkt regelmatig porno”

Laat het pilletje nog even staan

Mensen horen niet graag ‘het zit tussen je oren’, maar als het op erectieproblemen aankomt, is dit wel vaak het geval. Begrijp me niet verkeerd, soms kunnen erectieproblemen wel degelijk een fysieke oorzaak hebben. Zo kunnen mensen met diabetes of ernstig overgewicht een hogere kans hebben op erectieproblemen. Maar als je gezond bent en verder geen fysieke klachten hebt, dan is het is sowieso raadzaam om eerst te onderzoeken of het mentale aspect een rol zou kunnen spelen, omdat je anders de symptomen gaat bestrijden en niet de oorzaak van het probleem.

Het kan bijvoorbeeld heel verleidelijk zijn om bij erectieproblemen naar de huisarts te stappen voor een recept voor Viagra, omdat je misschien hoopt dat al je problemen dan met één pilletje opgelost zullen zijn. Maar als de kern van het probleem eigenlijk psychisch is, dan los je met Viagra het probleem niet op. Bovendien kun je afhankelijk worden van Viagra of gaandeweg gaan merken dat het steeds minder goed werkt. Mijn advies als seksuoloog is dan ook: laat het pilletje nog even staan en ga eerst eens met iemand praten. Wie weet ben je daarmee al een heel eind geholpen. En, hoe eerder jij weer een positieve en ontspannen connectie kunt maken met je eigen opwinding, zonder hulp van een pilletje, hoe beter, toch?

Succes!

Hulp nodig?

Worstel jij met erectieproblemen en maak je je hier zorgen om? Wees gerust, praten met een seksuoloog is vaak de eerste stap richting een oplossing. Aarzel vooral niet om contact op te nemen met mij of met één van mijn collega’s. We helpen je graag.

Liefs, Eveline Stallaart, seksuoloog en psycholoog