Vlinders in je buik, een verminderde eetlust en alleen nog maar aan hem of haar kunnen denken. Verliefd zijn is iets wat de meeste mensen wel herkennen en hebben meegemaakt. Toch is verliefdheid eindig. Hoe komt het toch dat we ons zo voelen als we verliefd zijn, waarom verdwijnt verliefdheid en wat veroorzaakt de pijn die ‘liefdesverdriet’ wordt genoemd? Om op deze vragen een antwoord te krijgen, nemen we een kijkje in het brein!
Wat gebeurt er als we verliefd zijn?
De wetenschap is nog steeds niet zeker over wát nou precies bepaalt op wie we verliefd worden. Wat we wél weten, is dat bij verliefdheid van alles gebeurt in ons brein. Als we verliefd zijn, komen er namelijk allerlei hormonen en stofjes – ook wel neurotransmitters genoemd – vrij en zijn diverse hersengebieden actief (of juist minder actief).
De chemie van verliefdheid
Zo speelt oxytocine een belangrijke rol bij verliefdheid. Dit wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd en zorgt ervoor dat we ons willen binden aan de persoon op wie we verliefd zijn geworden. Zolang je samen met je partner bent, komt dit hormoon vrij. Het gevolg is dat we ons veilig, vertrouwd en rustig voelen bij deze persoon, waardoor er tevens een langdurige hechting ontstaat.
Wist je dat… oxytocine in grote hoeveelheden vrijkomt bij een orgasme?
Naast oxytocine zijn endorfine en dopamine van belang. Als we op een roze wolk van verliefdheid leven, doen we er alles aan om bij onze geliefde te zijn. En dat komt door endorfine en dopamine. Iedere keer als je je crush ziet, komen deze stofjes vrij, waardoor jij je euforisch gaat voelen. Vooral dopamine heeft een krachtige werking. Zó krachtig, dat we er soms irrationele dingen van gaan doen of denken. Kortom: liefde maakt inderdaad soms blind.
De beperkte houdbaarheid van verliefd zijn
Dopamine heeft een sterk verslavende werking: we hebben eigenlijk steeds meer nodig om hetzelfde gelukzalige effect te blijven ervaren. Ons brein houdt het echter niet vol om steeds hogere hoeveelheden af te vuren. Na één tot drie jaar raakt het uitgeput en zakt de verliefdheid bij veel mensen weg. Wist je dat daarom veel relaties na ongeveer drie jaar kunnen stranden? Toch kan liefde nog steeds hevig aanwezig zijn bij koppels in langdurige relaties. Hoewel verliefdheid vaak beperkt houdbaar is, is dit sommige gevallen dus niet het geval.
Wist je dat… voldoende oxytocine en endorfine ervoor kunnen zorgen dat de relatie stand houdt terwijl de verliefdheid voorbij is?
Actieve hersengebieden bij liefde
Naast de rol van hormonen en neurotransmitters, gebeurt er van alles in de hersenen qua activiteit. Zo is bij verliefdheid de hypothalamus bijzonder actief: een gebied dat tevens een belangrijke rol speelt bij seksualiteit. De voorste kwab van de hersenen wordt echter minder actief. Dit voorste deel bepaalt voor een groot deel ons vermogen tot relativeren, rationaliseren en logisch redeneren. Bij extreme verliefdheid kunnen we dus niet altijd meer helder nadenken!
Feit! De amygdala is een klein gebiedje in het brein dat een belangrijke rol speelt bij emoties. Dit wordt ook wel het fight-flight-freeze-gebiedje genoemd. De amygdala is bij verliefdheid voor een deel minder actief, waardoor negatieve emoties minder worden ervaren en we ‘liefde maakt blind’-gedrag vertonen.
Wat gebeurt er bij liefdesverdriet?
Liefdesverdriet wordt door veel mensen beschouwd als een van de ergste soorten pijn die er bestaan. Liefdesverdriet doet ook letterlijk pijn, want bij liefdesverdriet zijn dezelfde hersengebieden actief als wanneer we lichamelijke pijn ervaren. Daarnaast kan heftig liefdesverdriet vergelijkbaar zijn met het ervaren van een depressie of een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Het wordt gezien als een rouwreactie en kan dezelfde type klachten als PTSS hebben: prikkelbaarheid, stemmingsklachten, slaapproblemen en lichamelijke klachten als buikpijn of hoofdpijn.
Wat is jouw ervaring met verliefd zijn? Maakt liefde blind? En wat als bij jou de verliefdheid afzwakt?
