Jongens spelen met auto’s en meisjes met poppen. Per cultuur zijn er bepaalde opvattingen over hoe jij je als persoon zou moeten gedragen, op basis van je geslacht bij geboorte. Het heeft even geduurd voordat men erachter kwam dat het geslacht niet altijd iets hoeft te zeggen over of iemand heel mannelijk of juist heel vrouwelijk is. Gender en sekse zijn dus niet hetzelfde! Weet jij de verschillen tussen deze twee begrippen? In deze blog leggen we je het haarfijn uit!
Wat is gender?
Niet iedereen voelt zich thuis bij het lichaam waarmee hij of zij geboren is of bij de sociaal-culturele opvattingen over wat ‘normaal’ zou moeten zijn. Het begrip gender zegt iets over hoe iemand zich identificeert en gedraagt, los van de biologische en lichamelijke aspecten. Gender beslaat dus een breder spectrum dan de gebruikelijke denkbeelden over mannen en vrouwen.
“Het begrip gender zegt iets over hoe iemand zich identificeert en gedraagt, los van de biologische en lichamelijke aspecten.”
Gender bestaat uit 3 verschillende elementen:
Gender = sekse + genderidentiteit + genderexpressie
Om het begrip gender beter te kunnen uitleggen, zullen we hieronder de elementen verder toelichten.
Sekse
sekse:zelfst.naamw. (v)Het biologische geslacht.
De term sekse refereert aan onze biologische eigenschappen, zoals de voortplantingsorganen, hormonen en chromosomen. Vrouwen hebben bijvoorbeeld twee X-chromosomen en mannen een X- en een Y-chromosoom. Het lichaam waarmee we geboren worden, bepaalt welke geslachtsbepaling we krijgen. Intersekse personen worden geboren met zowel vrouwelijke als mannelijke geslachtskenmerken. Sinds kort hebben intersekse mensen – en transgenders – de mogelijkheid om de geslachtsaanduiding in hun paspoort te laten veranderen. Naast ‘man’ en ‘vrouw’, kan nu ook een ‘X’ worden verkregen.
“Het lichaam waarmee we geboren worden, bepaalt welke geslachtsbepaling we krijgen.”
Genderidentiteit
genderidentiteit:zelfst.naamw. (v)Hoe jij je van binnen voelt. Dit kan mannelijk of vrouwelijk zijn, maar ook iets daar tussenin.
Genderidentiteit heeft betrekking op hoe jij jezelf voelt. Je kunt je mannelijk of vrouwelijk voelen, maar er zijn ook mensen die zich niet thuis voelen bij slechts één geslacht. Zo kan het zijn dat iemand zich die ene keer meer man voelt en de andere keer meer vrouw (genderfluïde) of kenmerken van beide seksen combineert (genderqueer). De genderidentiteit hoeft dus niet overeen te komen met iemand zijn biologische geslacht. Wanneer je identiteit en geslacht wel met elkaar overeenkomen, wordt dit ook wel cisgender genoemd.
“Je kunt je mannelijk of vrouwelijk voelen, maar er zijn ook mensen die zich niet thuis voelen bij slechts één geslacht.”
Voel jij je niet thuis met het geslacht en lichaam waarmee je geboren bent? Dan noemen we dit transgender. Een andere benaming hiervoor is genderdysforie.
Genderexpressie
genderexpressie:zelfst.naamw. (v)Genderexpressie heeft betrekking op de uiterlijke kenmerken en wat je laat zien aan de buitenwereld.
Genderexpressie gaat over hoe jij je gedraagt en wat je laat zien aan de buitenwereld. Uiterlijke kenmerken als je kapsel, kleding, make-up of lichaamstaal vallen hier bijvoorbeeld onder. Hoewel genderexpressie vaak samenhangt met de genderidentiteit, hoeft dit niet altijd het geval te zijn. Iemand kan zich bijvoorbeeld mannelijk voelen, maar zich toch regelmatig vrouwelijk kleden of gedragen. Dit zie je bijvoorbeeld terug bij travestie.
“Voorbeelden van genderexpressie zijn uiterlijke kenmerken, zoals je kapsel, kleding, make-up of lichaamstaal.”
Samenvatting
- Sekse verwijst naar het lichaam waarin we geboren zijn.
- De genderidentiteit gaat over hoe jij je van binnen voelt.
- Niet iedereen voelt zich thuis bij slechts één geslacht.
- Geslacht en identiteit hoeven niet overeen te komen (genderfluide, genderqueer of transgender).
- Wanneer het geslacht en genderidentiteit overeenkomen heet dit cisgender.
- Genderexpressie heeft betrekking op hoe jij uit naar de buitenwereld.
Hoe jij jezelf identificeert en wil uiten is helemaal aan jou. We worden ons gelukkig steeds bewuster van het gegeven dat niet iedereen zich (soms) thuis hoeft te voelen bij zijn of haar biologische geslacht. Iedereen moet de vrijheid hebben om zichzelf te kunnen zijn!
Was jij bekend met de term gender? En wat is jouw gender? Deel het met ons in een reactie!
