Seks na de bevalling: het is een onderwerp waar weinig over wordt gepraat. De voorlichting gaat vaak niet veel verder dan ‘na 6 weken mag je het weer proberen’ en ‘denk aan anticonceptie’. Tijdens de zwangerschap denken veel koppels er liever nog maar niet over na. En na de bevalling heb je als kersverse ouders wel even wat anders aan je hoofd. Je verdiepen in de do’s en don’ts van seks na de bevalling en samen een open en eerlijk gesprek voeren over wat je je daarbij voorstelt? Dat staat bij de meeste stellen niet bovenaan de agenda.
Logisch, maar ook zonde. Want als seksuoloog krijg ik regelmatig koppels in mijn praktijk bij wie het seksleven na de bevalling toch een beetje een valse start heeft gekregen. Door een gebrek aan goede voorlichting. Een onrealistisch beeld van hoe het ‘zou moeten’. Verschillende verwachtingen. Een gebrek aan communicatie. Slaap- en tijdgebrek door de baby. En meestal: all of the above.
De manier waarop je samen met je partner de lichamelijke intimiteit weer oppakt, na zoiets ingrijpends als een bevalling kan heel bepalend zijn voor de rest van je seksleven. Goed voorbereid zijn kan een groot verschil maken, zo weet ik uit ervaring. Met de volgende tips kom je een heel eind.
Tip 1: Wacht echt (ja, echt) tot na die zes weken
Het is zo’n beetje het enige advies dat iedere vrouw die gaat bevallen (of net bevallen is) meekrijgt: heb in elk geval tot zes weken na de bevalling geen seks met penetratie. En als seksuoloog kan ik alleen maar zeggen: alsjeblieft, houd die zes weken dan ook echt in acht. Het klinkt misschien een beetje als een willekeurige grens en ik hoor dan ook regelmatig dat vrouwen zeggen: joh, wij hadden daar lak aan, wij hadden een week na de bevalling al weer seks. Maar het advies van die zes weken is er niet voor niets. Zo lang is er namelijk gemiddeld voor nodig om de baarmoedermond na de bevalling weer helemaal te laten sluiten. Heb je voor die grens van zes weken seks met penetratie? Dan heb je kans dat de baarmoedermond nog een beetje openstaat, waardoor je een infectie kunt oplopen. En een infectie in de baarmoeder, dat wil je echt koste wat het kost voorkomen, zeker in die eerste periode dat je nog herstellende bent en druk bent met de zorg voor je baby. Ook na een keizersnede is het raadzaam om in elk geval zes weken te wachten. De wond heeft tijd nodig om voldoende te kunnen herstellen. Dus ook al voel je je lichamelijk alweer goed en heb je zin, geduld is in dit verband echt een schone zaak.
Het advies van zes weken is er niet voor niets. Zo lang is er namelijk gemiddeld voor nodig om de baarmoedermond na de bevalling weer helemaal te laten sluiten.
Tip 2: Beschouw die zes weken niet als een magische grens
Die grens van zes weken markeert het moment dat je vanuit medisch oogpunt weer veilig seks zou kunnen hebben. Maar dat betekent niet dat jij er dan ook klaar voor bent. En het betekent ook niet dat jij er klaar voor zou moeten zijn. Bij seks na de bevalling is het heel belangrijk dat je je eigen tempo en je eigen gevoel volgt. Want de boel overhaasten doet voor je seksleven uiteindelijk vaak meer kwaad dan goed. Niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk heb je een enorme transformatie doorgemaakt. En zes weken na de bevalling zit je daar feitelijk nog middenin. Misschien voelt je lichaam anders aan. Misschien ben je nog herstellende. Misschien geef je borstvoeding. Je bent druk met je baby en met het wennen aan je nieuwe rol als ouder. En jij en je partner hebben misschien ook even tijd nodig om opnieuw te ontdekken hoe je je tot elkaar verhoudt. Niet alleen als kersverse ouders, maar ook als geliefden. Het is heel logisch dat er in die eerste woelige periode even geen plek is voor seksuele intimiteit. Doe wat goed voelt, push jezelf niet, en geef jezelf de tijd.
Tip 3: Doe het rustig aan
Probeer je vooral niet te laten leiden door verhalen of verwachtingen van anderen. Ook niet door de verwachtingen van je eigen partner. En voel je ook niet verplicht om na zes weken meteen weer het hele pakket van seks met penetratie te moeten ‘leveren’ omdat je denkt dat het zo hoort. Probeer dicht bij jezelf te blijven en te voelen of je er klaar voor bent. En stel jezelf ook de vraag: waar ben je eigenlijk klaar voor? Want het hoeft natuurlijk niet meteen om penetratie te gaan. Misschien is voor jou al genoeg om als geliefden te knuffelen. Naakt tegen elkaar aan te liggen. Te strelen. Of elkaar met de mond genot te geven. Doe het rustig aan, stapje voor stapje. En kijk per stap hoe jij en je partner het ervaren.
Tip 4: Stel je verwachtingen bij
Misschien kun je niet wachten om na de bevalling weer seks te hebben ‘als vanouds’. Dan kan het goed zijn om vooraf te weten dat seks in het begin nog wel wat anders kan aanvoelen dan je gewend bent. Als je gehecht bent, kan littekenweefsel bijvoorbeeld nog een tijdje wat pijnlijk of juist gevoelloos aanvoelen. Maar ook het geven van borstvoeding kan de beleving van seks beïnvloeden. Je hormoonhuishouding zorgt er namelijk voor dat je wat minder gemakkelijk opgewonden en vochtig wordt. Nu hoef je je daar niet door te laten weerhouden, zeker niet als je langer borstvoeding wil geven. Je kunt zo nodig een beetje glijmiddel gebruiken. Maar mijn advies is wel: gebruik glijmiddel alleen als extra hulpmiddel als je al opgewonden bent en niet om ondanks een gebrek aan opwinding toch seks te kunnen hebben. Glijmiddel zorgt namelijk alleen voor vochtigheid, terwijl bij echte opwinding nog meer lichamelijke processen komen kijken die nodig zijn voor prettige en pijnloze seks.
Seks kan in het begin nog wel wat anders kan aanvoelen dan je gewend bent.
Behalve de seks zelf kan ook het orgasme na de bevalling een tijdje anders aanvoelen. Sommige vrouwen ervaren het orgasme intenser of juist minder intens. Maar klaarkomen kan bij sommigen in het begin ook echt een beetje pijn doen. Tijdens een orgasme trekt de baarmoeder samen en die kan na de bevalling nog een tijdje gevoelig blijven. Daar hoef je niet van te schrikken. Heb je aanhoudende pijn die niet wegtrekt of steeds terugkomt? Houd dat dan wel even in de gaten. Het kan zijn dat de pijn die je voelt wordt veroorzaakt door een verzakking, een ontstoken hechting of een stukje placenta dat is achtergebleven in de baarmoeder. Dus blijf je pijn houden? Stap bij twijfel vooral naar de huisarts.
Tip 5: Praat erover met je partner
Weinig koppels gaan vooraf het gesprek met elkaar aan over seks na de bevalling. Terwijl het juist heel fijn en helpend kan zijn om eens naar elkaar uit te spreken wat je daar eigenlijk van verwacht, waar je misschien onzeker over bent en hoe de ander je daar eventueel bij kan helpen. Zijn de zes weken voorbij en heb je het gevoel dat jouw partner wel weer zin zou hebben? Ga dan goed bij jezelf na of je er zelf ook klaar voor bent. En wees niet bang om eerlijk te zijn. Staat je hoofd er nog niet naar, zeg dat dan eerlijk. En, ook heel belangrijk: het is niet alles of niets. Je kunt ook gerust zeggen: “Ik wil graag weer intiem met elkaar zijn, maar ik weet nog nog niet hoe ver ik wil gaan.” Of iets als: “Ik wil het graag weer proberen, maar als ik het niet fijn vind, wil ik dat we stoppen.” Zo voorkom je dat je alleen in je eigen hoofd blijft zitten, maar maak je de ander deelgenoot van jouw proces en wordt het iets dat jullie samen weer kunnen gaan ontdekken.
Tip 6: Neem de tijd, maar verwaarloos je ‘seksuele ik’ niet
Als het aankomt op seks na de bevalling is rustig de tijd nemen tot je er klaar voor bent heel verstandig. Maar hier ligt wel een valkuil op de loer: namelijk, dat je onder het mom van ‘de tijd nemen’ je eigen seksuele verlangens en beleving helemaal gaat wegschuiven, wegstoppen of negeren. Er zijn tal van redenen dat je in eerste instantie misschien enige aarzeling voelt om weer seks te hebben. Misschien ben je bang voor pijn. Misschien ben je onzeker over je lichaam. Misschien voel je je overweldigd door je nieuwe leven. Dat is heel begrijpelijk. Toch raad ik in zo’n geval aan om met je partner te bespreken hoe je je voelt en het – op jouw voorwaarden – gewoon weer eens te proberen. Want hoe langer je wacht om weer die eerste stap te zetten, hoe hoger de drempel kan worden. En dat is wel iets om voor te waken. Want genot en seksuele intimiteit zijn niet alleen belangrijk voor de relatie met je partner, ze zijn ook cruciaal voor de connectie met jezelf, je eigen lichaam en met wat ik in mijn praktijk noem: je seksuele jij.
Mijn advies: hoe druk of moe je ook bent en hoeveel aandacht de baby ook vraagt, cijfer je eigen seksualiteit niet weg. Je verdient het om intimiteit te ervaren en genot te ontvangen en te genieten van je eigen lichaam en dat van je partner. Zie seks niet als een verplichting, maar als een traktatie. Lekkere en fijne seks is als een cadeau dat je jezelf en elkaar mag geven. Dus ja, het zal misschien wat meer moeite en energie kosten om in je drukke leven met een baby momenten in te passen om intiem te zijn, maar het is de moeite waard om het toch af en toe te proberen. Pak de kleine momenten waar je kan. En als een vrijpartij niet altijd lukt, geniet dan van de dingen die wel kunnen. Al is het maar een zoen. Een knuffel. Een moment dat je samen op de bank ligt. En als de opwinding het van je overneemt en verder wil gaan: durf je daar dan ook aan over te geven. Seks is een moment om alles even los te laten en te genieten. En geloof mij nou maar: dat verdien je, ook nádat je een kind hebt gekregen.
Succes!
Hulp nodig?
Lukt het na de bevalling niet meer om te genieten van seks? Ervaar je pijn, angst of onzekerheid? Wees niet bang, een seksuoloog kan je vaak heel goed helpen. Aarzel vooral niet om contact op te nemen met mij of met één van mijn collega’s. We helpen je graag.
Liefs, Eveline Stallaart, seksuoloog en psycholoog
