Twijfelen aan je seksuele geaardheid is iets dat heel normaal is en vrijwel iedereen wel eens heeft meegemaakt. Zeker bij pubers of jongeren popt de vraag wel eens op tot wie je je aangetrokken voelt en op wie of wat je valt. Soms is het antwoord op die vraag heel duidelijk, maar het kan tevens een behoorlijke puzzel of zoektocht zijn om te ontdekken wie of wat je bent. Hierover twijfelen is dus heel normaal, maar sommigen merken gemiddeld vaker dat ze zich afvragen wat hun oriëntatie is. Soms kan dat zo duidelijk aanwezig zijn, dat mensen hier dwangmatig mee bezig zijn en angstig zijn van het idee misschien wel LHBTQIA+ te zijn. Dit wordt ook wel HOCD genoemd. In dit artikel leg ik uit wat dit inhoudt en hoe je hier het beste mee om kan gaan.
Wat is HOCD?
HOCD staat voor Homosexual Obsessive Compulsive Disorder en is een specifieke vorm van wat wij in Nederland kennen als de obsessief-compulsieve stoornis of dwangstoornis. HOCD wijst naar mensen die dwangmatig bezig zijn met de vraag of ze mogelijk niet heteroseksueel zijn, maar zich aangetrokken voelen tot iets of iemand anders dat buiten het heteronormatieve ‘hokje’ valt. Bijvoorbeeld tot personen van hetzelfde geslacht of beide seksen.
Wist je dat… HOCD eerder een serieuze angststoornis is en vrijwel niets zegt over iemands daadwerkelijke geaardheid?
Vaak ontstaat een HOCD-patroon vrij plotseling. Iemand vraagt zich bijvoorbeeld af wat zijn of haar geaardheid is, ervaart hier twijfels bij en deze twijfels laten de persoon vervolgens niet meer met rust. Er ontstaat een groeiende angst en iemand raakt geobsedeerd met die prangende vraag. Zo’n obsessie kan het dagelijks functioneren dan behoorlijk in de weg zitten. Om maar niet aan die twijfels en angsten te denken, kan een HOCD’er vervolgens handelingen of gedachtepatronen dwangmatig gaan uitvoeren en/of herhalen. Dat worden compulsies genoemd.
Hoe ziet het er in de praktijk uit?
Een HOCD’er probeert vaak te achterhalen of hij of zij daadwerkelijk geen heteroseksueel persoon is. Dit kan bij iedereen met HOCD weer verschillend tot uiting komen. Sommigen zullen bijvoorbeeld in contact met andere personen van hetzelfde geslacht zichzelf continu ‘controleren’ op seksuele opwinding. Ook kunnen ze vermijdingsgedrag vertonen. Uit angst om over te gaan tot seksuele handelingen zullen ze LHBTQIA+ personen sneller uit de weg gaan. Andere veelvoorkomende kenmerken zijn:
- Jezelf continu afvragen of je homo-, bi- of panseksueel bent (of alles anders dan de heteroseksuele geaardheid die nog altijd wordt gezien als de norm);
- Herhaaldelijk bezig zijn met de vraag of je iemand aantrekkelijk vindt of opgewonden raakt van iemand;
- Jezelf steeds proberen te overtuigen dat je heteroseksueel bent;
- Veel bezig zijn met jezelf vergelijken met andere heteroseksuele personen of juist LHBTQIA+ personen;
- Homoseksuele gedachten proberen te neutraliseren met ‘heteroseksuele’ gedachten;
- Overdreven ‘heteroseksueel’ gedrag vertonen;
- Anderen vragen om je gerust te stellen over je geaardheid;
- Herhaaldelijk specifieke handelingen uitvoeren om te kunnen ontsnappen aan je angstgedachten.
Let op! HOCD kan heel divers tot uiting komen. Het ervaren van een obsessieve angst, soms gepaard met compulsieve handelingen en het vertonen van vermijdingsgedrag, zijn de meest voorkomende kenmerken van HOCD.
Hoe om te gaan met HOCD
Wanneer je op zoek bent naar jezelf en daarbij soms twijfels tegenkomt over je seksuele geaardheid, betekent dat nog niet dat er sprake is van een angst om iets of iemand te zijn die schijnbaar niet zou passen binnen onze heteronormatieve maatschappij. Soms kan deze zoektocht erg lang zijn of kom je nooit helemaal tot een helder antwoord. Op zich hoeft dat ook niet, want je hóéft ook niet in een bepaald hokje te passen.
“Soms kom je nooit tot een helder beeld over je seksualiteit en dat hoeft ook niet. Als je niet binnen een bepaald hokje past of wil passen is dat helemaal oké. Zolang jij zelf maar accepteert wie je bent.”
Wanneer je hier toch serieuze angstgedachten bij ervaart, kan dat wijzen op HOCD. Een psycholoog of seksuoloog in jouw buurt kan dan met jou kijken hoe je hier het beste mee om kan gaan. Net als bij de behandeling van OCS (obsessief-compulsieve stoornis) wordt er zowel gekeken naar jouw angst als naar de eventuele handelingen die je verricht en je vermijdingsgedrag. Therapie kan jou helpen je angsten beter te verdragen, ook zónder dwangmatig handelen en vermijding. Het is er niet op gericht duidelijkheid te scheppen op de vraag wat jouw geaardheid is, maar puur om de angst te reduceren.
Heb jij wel eens twijfels of vragen gehad over je geaardheid? Hoe heb je dit ervaren? Deel het met ons in een reactie hieronder!
