Alles over het spiraaltje: de koperspiraal vs. hormoonspiraal

De anticonceptiepil is wereldwijd de meest gebruikte manier om te voorkomen dat je als vrouw zwanger raakt. Toch lijken steeds meer vrouwen op zoek te zijn naar een alternatieve methode. Het spiraaltje is een van de meest bekende alternatieven op de pil, maar ook onder de spiraaltjes valt weer genoeg te kiezen. Kies je voor het hormoonspiraaltje? Of ga je liever voor de hormoonvrije variant: de koperspiraal?

Het spiraaltje, een intra-uteriene device

Het bekende spiraaltje wordt met een lastig woord een ‘intra-uteriene device’  (IUD) genoemd. Dit betekent letterlijk dat het ín de baarmoeder wordt geplaatst, waar het voor 5 tot 10 jaar als anticonceptiemethode functioneert. Je hoeft dus niet dagelijks of maandelijks aan je anticonceptie te denken. Hebben we het over ‘het spiraaltje’, dan hebben we het in de meeste gevallen over een hormoonspiraal. Maar ook in de wereld van de spiraaltjes zijn er genoeg variaties. Zo zijn er ook hormoonvrije varianten: dit is de koperspiraal.

Een spiraaltje is van plastic en meestal T-vorming, of paraplu-vormig. De horizontale ‘haken’ zorgen ervoor dat het spiraaltje goed op haar plek blijft zitten. In het verticale deel bevindt zich – in het geval van een hormoonspiraal – een staafje met het hormoon levonorgestrel, of is voorzien van koperdraad.

Wist je dat… je de draadjes van het spiraaltje in veruit de meeste gevallen niet voelt tijdens het vrijen?

Hoe werkt een hormoonspiraal?

• Betrouwbaarheid van >99%
• Continue afgifte van het hormoon levonorgestrel
• Kan 5 jaar blijven zitten
• Veranderd menstruatiepatroon; kans op onregelmatige bloedingen, minder bloedingen of uitblijven van de menstruatie
• Kans op bijwerkingen als hoofdpijn, misselijkheid, acne, gewichtstoename, verminderd libido en stemmingswisselingen
• Kan ingezet worden bij vrouwen met heftige en pijnlijke menstruatie

Anticonceptie: welke methode kies jij?

Het hormoonspiraaltje, die vooral bekend is onder de naam ‘Mirena’, wordt door een huisarts of gynaecoloog in de baarmoeder geplaatst. Daar zal het plaatselijk een continue hoeveelheid van het hormoon levonorgestrel afgeven.

Dit hormoon, dat ook in de pil zit, heeft invloed op het baarmoederslijmvlies. Het zorgt er namelijk voor dat het slijmvlies niet kan worden opgebouwd (wat normaal wel gebeurt bij een natuurlijke cyclus). Daardoor zal een eventueel bevrucht eitje zich niet meer kunnen innestelen. Ook wordt het slijm taaier, waardoor de baarmoeder minder toegankelijk wordt voor zaadjes en deze zaadjes zich moeilijker kunnen voortbewegen. Het hormoonspiraaltje is bekend onder de naam:

• Mirena
• Kyleena

Wist je dat… in sommige gevallen het hormoonspiraaltje zelfs de eisprong onderdrukt?

De Kyleena spiraal is het ‘zusje’ van de bekende Mirena en nog niet zo lang op de markt. Het bevat minder hormonen dat de Mirena, maar is net zo betrouwbaar.

Let op!

De Kyleena spiraal is niet geschikt om te gebruiken als je overgangsklachten ervaart. De Mirena spiraal kan wél gebruikt worden bij overgangsklachten. Gebruik je daarnaast oestrogeentabletten, -pleisters of -gel? Dan moet het spiraaltje na drie jaar worden vervangen, in plaats van na de gebruikelijke vijf jaar.

De koperspiraal

• Betrouwbaarheid van >99%
• Bevat geen hormonen
• Kan 5 tot 10 jaar blijven zitten
• Behoud van natuurlijke cyclus met maandelijkse menstruaties
• Menstruaties kunnen in het eerste jaar wat heviger zijn en langer duren

Minder gebruikelijk dan de hormoonspiraal, is de koperspiraal. Het verticale deel van het spiraaltje is omwikkeld met koper, wat een anticonceptieve werking heeft. Koper maakt namelijk zaadcellen inactief en het heeft invloed op de baarmoederwand, waardoor innesteling niet mogelijk is.

“De koperspiraal is zeer geschikt voor vrouwen die hun natuurlijke cyclus willen houden of geen hormonen kunnen verdragen.”

Omdat het koperspiraaltje geen hormonen bevat, behoudt je jouw natuurlijke cyclus en maandelijkse menstruaties. Het kan voorkomen dat gedurende het eerste jaar na plaatsing, de menstruaties langer, heviger en wat pijnlijker kunnen zijn dan normaal. Dit zal in de meeste gevallen na het eerste jaar weer gaan normaliseren. Indien je van nature hevige en pijnlijke menstruaties hebt, kan de keuze voor een hormoonspiraal dan beter zijn.

Wist je dat… je de koperspiraal tot maximaal 5 dagen na onbeschermde seks als noodanticonceptie kan gebruiken?

De meest gangbare koperspiraal die tegenwoordig geplaatst wordt, is de T-Safe. Dit is het enige spiraaltje dat 10 jaar lang kan blijven zitten. Andere koperspiraaltjes zijn:

• Gynefix
• Flexi T
• Multi Safe Short. Deze heeft een kleiner formaat.

De minipil als anticonceptie – alles dat je moet weten

Heb jij een spiraaltje? Wat is jouw ervaring ermee? Of overweeg jij om een spiraaltje te laten plaatsen?